01.03.2020

Mimar/Arkitekt ve Mimarlık Dergilerinde Maket – Veritabanı çalışması başladı!

Türkiye’nin 20. yüzyıldaki mimarlığı içinde maketin yeri nedir? Mimari maketin izini mesleki süreli yayınlarda sürmek ne tür bilgi ve görüler sağlar? “Mimar/Arkitekt ve Mimarlık Dergilerinde Maket – Veritabanı” bu sorulardan kaynaklanan bir çalışma.

Mimar/Arkitekt ve Mimarlık Dergilerinde Maket – Veritabanı çalışması başladı!
Türkiye’de Mimari Maket sergisi, Studio-X Istanbul, 2017, Fotoğraf: Sahir Uğur Eren

1931-1980 yılları arasında yayımlanan Mimar/Arkitekt dergisi, içerdiği geniş zaman aralığı ve bu aralıkta uzun süre tek mesleki yayın olması nedeniyle vazgeçilmez bir başvuru kaynağı. Türkiye’de Mimari Maket başlıklı serginin (Studio-X Istanbul, 2017) hazırlıkları esnasında Ufuk Demirgüç’ün bu dergi üzerinde yürüttüğü çalışma, genel bir izlenim edinme, ortaya yeni çıkan veya bizim yeni keşfettiğimiz arşivler ile bu yayınlar arasında bağ kurma, bazı maketleri kimin ürettiğini, veya hangi maketlerin yayımlandığını görme, maketin üretim ve sunum mecralarını anlamaya başlama bakımından değerli bir ilk adımdı.

Mimar/Arkitekt ve Mimarlık Dergilerinde Maket – Veritabanı çalışması başladı!
Türkiye’de Mimari Maket sergisi, Studio-X Istanbul, 2017, Fotoğraf: Sahir Uğur Eren

Çalışma, yeni bir oluşum ve çalışma şekliyle sürüyor. Canse Yüzer, Ahmet Dönmez, İrem İpek Pişkin ve Selin Erdemirci ile birlikte Mimar/Arkitekt ve Mimarlık dergilerinde yayımlanan tüm maketleri bir veritabanına aktarıyoruz. Mimarlık dergisinin işin içine katılması ele aldığımız tarih aralığını 2000 yılının sonuna kadar genişletme, ve aynı zamanda 1963-1980 yılları arasında her iki dergi içeriğini maket özelinde karşılaştırma olanağı da veriyor. Bu çalışmanın ilk etabı hayli rutin: önce maket fotoğrafının veya sözcüğün geçtiği her sayfayı görsel olarak kaydediyor, projeye ait künye bilgilerini, belirlediğimiz kategoriler doğrultusunda oluşturuyor, bir anlamda katalogluyoruz. Bu rutin iş, derginin iç dünyasına derinlemesine girmemizi sağladığından yararlı, bir yandan da karşılaştığımız her yeni bilgi bir tür uyaran olarak çalışmanın nerelere genişleyebileceği konusunda zihnimizi açıyor.

Mimar/Arkitekt ve Mimarlık Dergilerinde Maket – Veritabanı çalışması başladı!
Mimar/Arkitekt ve Mimarlık Dergilerinde Maket – Veritabanı

İkinci aşama, maket çalışması boyunca ortaya çıkan arşivlerden yararlanarak bu maketlerin yapımcılarının kim olduğunu, biliyorsak maketin ölçeğini vd. bilgileri bu veritabanına aktarmak. Son olarak da, bazılarına konuyla ilgili dipnotlar giriyoruz. Bu çalışma tamamlandığında, artık bu dergilerde yayımlanan tüm maketlere ve maketle ilgili konulara bir veritabanından erişilebiliyor olacak. Bu veritabanını açık kaynak olarak paylaşacağız. Bu paylaşım ile, kendimiz dahil maket üzerine çalışma yapacaklara kolaylık sağlamayı hedefliyoruz; yanı sıra, yapacağımız çağrıyla veri girişlerini geliştirmeyi umuyoruz. Hepsinin ötesinde, böyle bir veritabanı bize artık 70 yıllık bir zaman dilimi içinde iki süreli yayın özelinde analitik çalışmalar yapabilme olanağı tanıyacak. Bu veritabanını 2021 yılında erişime açmayı hedefliyoruz.

“Mimar/Arkitekt ve Mimarlık Dergilerinde Maket – Veritabanı” maketara.com sitesinde yayınlanacak.